Το όμορφο Μένοικο βρίσκεται 20 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας, στο μέσο των χωριών Παλιομετόχου, Ακακίου και Περιστερώνας.

Περιδιαβαίνοντας κανείς στο Μένοικο, συναντά την ξακουστή σ’ ολόκληρη την Κύπρο, εκκλησία των Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης με το επιβλητικό καμπαναριό της, τον παλιό και το σύγχρονο οικισμό που συνυπάρχουν αρμονικά, τόσο τις παλιές γειτονιές με τα σπίτια λαϊκής αρχιτεκτονικής όσο και τις σύγχρονες γειτονιές με τα σπίτια μοντέρνας αρχιτεκτονικής.

Συνεχίζοντας κανείς την περιδιάβασή του, θα δει τον ποταμό του Ακακίου που «ξεδιπλώνει» μαγευτικές εικόνες καθώς ανεβαίνει η στάθμη του νερού, τα απομεινάρια παλιών νερόμυλων, τις καλλιέργειες των εσπεριδοειδών, λαχανικών, ελιών και σιτηρών καθώς και μερικά αιωνόβια ελαιόδεντρα.

Ιστορικά στοιχεία
Ο αρχαιολογικός χώρος του χωριού μαρτυρεί πως από τα αρχαία χρόνια η περιοχή του χωριού ήταν κατοικημένη. Ειδικότερα, έχει ανασκαφεί ένα μικρό αγροτικό ιερό με πολλά πήλινα είδωλα του 6ου π.Χ. αιώνα, αφιερωμένο στον θεό Βάαλ- Άμμωνα. Σύμφωνα με τη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, ο θεός αυτός ταυτίζεται με τον κυπριακό θεό-προστάτη των βοσκών και των γεωργών, γεγονός που υποδηλώνει αφενός πως η περιοχή κατοικείτο από αγρότες- γεωργοκτηνοτρόφους και αφετέρου την επίδραση των Φοινίκων στη λατρεία του συγκεκριμένου θεού.

Αργότερα, την εποχή της βασιλιάς του Πέτρου Α, το χωριό αποτελούσε φέουδο, το οποίο άνηκε στον ευγενή Ερρίκο ντε Γιβλέτ. Στη συνέχεια, έγινε φέουδο του Ούγου ντε Λουζινιάν, του γιου του Φοίβου ντε Λουζινιάν που ήταν μέλος της βασιλικής οικογένειας της Κύπρου.

Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας (1571-1878), στο χωριό κατοίκησαν Τούρκοι, οι οποίοι αργότερα έφυγαν

Ονομασία 
Για την ονομασία του χωριού υπάρχουν διάφορες εκδοχές, από τις οποίες μάλιστα εξαρτάται και η ορθογραφία του ονόματός του, Μένικο ή Μένοικο.

Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, το όνομα του χωριού συνδέεται με τον Ντομένικο που ήταν οικιστής ή ιδιοκτήτης του χωριού. Ο Γεώργιος Βουστρώνιος υπερθεματίζει τη θέση αυτή αναφέροντας ως ιδιοκτήτη τον Μένικο ντε Γιβλέτ. Αυτή, όμως, η εκδοχή συνδέεται με την εποχή της φραγκοκρατίας, γι’ αυτό και χαρακτηρίζεται από τη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια ως «επιτυχής σύμπτωση», αφού η ονομασία του χωριού είναι παλαιότερη.

Ειδικότερα, η ονομασία του χωριού, σύμφωνα με τη Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, είναι αρχαιότερη από την εποχή της φραγκοκρατίας. Προέρχεται είτε από τα βυζαντινά χρόνια και έχει ως δεύτερο συνθετικό τη λέξη οίκος είτε από παλαιότερη εποχή και συνδέεται με το όνομα Μενοικέας.

Η τελευταία εκδοχή, αυτή δηλαδή που συνδέει την ονομασία του χωριού με τον Μενοικέα, το γιο του βασιλιά της Θήβας, Κρέοντα, φαίνεται πως επικράτησε αφού σ’ αυτή βασίζεται και η γραφή του σημερινού ονόματος του χωριού (Μενοικο).

Πληθυσμός
To Mένοικο είναι μια από τις κοινότητες της Κύπρου που κατάφεραν να συγκρατήσουν τον πληθυσμό τους. Σ’ αυτό συνέβαλαν η γειτνίαση της κοινότητας με την πρωτεύουσα, η εύφορη γη που ευνοεί την ενασχόληση με τη γεωργία καθώς και τα αναπτυξιακά έργα που γίνονται στην κοινότητα.

Σήμερα, το χωριό έχει 1000 φιλήσυχους κατοίκους, που ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία .

*Πληροφορία που δόθηκε από το Κοινοτικό Συμβούλιο

Εκκλησίες

Στο Μένοικο, όπως παρατηρεί ο Καρούζης, βρίσκεται μια από τις λίγες εκκλησίες της Ορθοδοξίας που είναι αφιερωμένες στον Άγιο Κυπριανό και Αγία Ιουστίνη.

Στις μέρες μας, η γιορτή των Αγίων γιορτάζεται στις 2 Οκτωβρίου και πλήθος προσκυνητών έρχονται από όλη την Κύπρο να προσκυνήσουν τη Χάρη τους και να διασκεδάσουν στη μεγάλη πανήγυρη που οργανώνεται κάθε χρόνο στο χωριό. Είναι ομολογουμένως μία από τις μεγαλύτερες πανηγύρεις της Κύπρου. Αξίζει να σημειωθεί πως τα τελευταία χρόνια, καταφθάνει και πλήθος προσκυνητών από το εξωτερικό, και ειδικότερα από διάφορες χώρες της Ευρώπης αλλά κυρίως από τη Ρωσία και άλλες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Το γεγονός αυτό συνδέεται με την Ιερά Μητρόπολη Μόρφου αλλά κυρίως με τον Μητροπολίτη Μόρφου κ.κ. Νεόφυτο, ο οποίος προέβη σε μεγάλη προβολή της θαυματουργίας των Αγίων Κυπριανού και Ιουστίνης.

Νοτιότερα, της εκκλησίας των Αγίων Κυπριανών και Ιουστίνης και σε μικρή απόσταση απ’ αυτή, βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, ενώ στα ανατολικά έξω από το χωριό, είναι το εκκλησάκι του Αγίου Ανδρονίκου. Επίσης, λίγο βορειότερα, υπάρχει ένα ωραίο εκκλησάκι της Παναγίας, Μάνας των Παίδων, γνωστό στην ευρύτερη περιοχή. Περισσότερα: Εκκλησίες 

 

Πηγές:
Γιώργου Καρούζη, Περιδιαβάζοντας την Κύπρο, Λευκωσία, Πόλη και Επαρχία, Λευκωσία 2001
Κοινοτικό Συμβούλιο
Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια, τ. 10, εκδόσεις Φιλόκυπρος, 1986